Xét nghiệm máu phát hiện ung thư gan: Quy trình và độ tin cậy

Việt Nam hiện là quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư gan cao hàng đầu thế giới, đặc biệt nó đang có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hoá. Chủ động tầm soát và thăm khám xét nghiệm máu ung thư gan là cơ sở quan trọng chẩn đoán căn bệnh nguy hiểm này.

Xét nghiệm máu ung thư gan là cơ sở giúp bác sĩ phát hiện ra các bất thường trong cơ thể

1. Xét nghiệm máu có phát hiện bệnh ung thư gan không?

Chẩn đoán và phát hiện sớm bệnh ung thư gan là việc làm vô cùng cần thiết, để từ đó đưa ra các phương án điều trị kịp thời, phù hợp. Trong số nhiều phương pháp được sử dụng trong tầm soát, sàng lọc ung thư gan thì xét nghiệm máu ung thư gan là phương pháp đang ngày càng được áp dụng phổ biến.

Xét nghiệm máu tầm soát ung thư gan giúp người bệnh tìm ra các dấu ấn ung thư – là các protein hoặc các hormon đặc biệt do tế bào ung thư sản sinh.

Đây là một phương pháp mới giúp nâng cao khả năng phát hiện ung thư gan. Nhưng xét nghiệm máu ung thư có phát hiện ung thư không thì các nhà khoa học cho biết, xét nghiệm máu không thể hiện 100% bản chất ung thư. Vì thế phương pháp này có thể cho những kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả.

Do vậy, để kết luận chính xác bệnh ung thư gan, ngoài xét nghiệm máu bạn cần kết hợp thực hiện các phương pháp tầm soát ung thư gan khác như siêu âm gan, chụp CT, sinh thiết gan…

Xét nghiệm máu ung thư gan thường được thực hiện khi có các dấu hiệu nghi ngờ ung thư hoặc sử dụng để theo dõi điều trị và tiên lượng bệnh (dấu ấn ung thư sẽ tăng theo sự phát triển của khối u).

Tóm lại, giá trị xét nghiệm máu chưa đủ để kết luận chính xác bạn có mắc ung thư gan hay không, nhưng khi xét nghiệm dấu ấn ung thư gan tăng cao sẽ là căn cứ để bác sĩ chỉ định người bệnh thực hiện thêm các xét nghiệm chẩn đoán chuyên sâu khác.

Xét nghiệm máu là căn cứ để bác sĩ chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu khác

2. Các chỉ số xét nghiệm máu ung thư gan

Không giống như các xét nghiệm ung thư gan chuyên sâu khác, xét nghiệm máu ung thư gan được thực hiện đơn giản, tiến hành nhanh chóng, người bệnh không cần tốn nhiều thời gian để thực hiện và chờ đợi kết quả như các phương pháp khác.

Các chỉ số xét nghiệm máu ung thư gan là cơ sở chẩn đoán căn bệnh nguy hiểm này bao gồm:

2.1. Các chỉ số xét nghiệm thường quy

Các xét nghiệm dấu ấn ung thư gan có thể được tiến hành cùng lúc hoặc sau khi phát hiện những yếu tố nghi ngờ ung thư gan. 

Trong kết quả xét nghiệm máu ở bệnh nhân ung thư gan thường có những bất thường sau:

• Nồng độ bilirubin trong máu tăng cao

• Lượng huyết sắc tố và hồng cầu giảm

• Bạch cầu trong máu giảm

• Men transaminase trong máu tăng

• Men arginase trong gan giảm

• Lượng glucose trong máu giảm

2.2. Xét nghiệm Alpha-Fetoprotein (AFP)

Xét nghiệm máu ung thư gan AFP được áp dụng khá phổ biến hiện nay để phát hiện các mầm mống gây lên căn bệnh ung thư gan nguy hiểm. Chất này được sản sinh chủ yếu ở gan của thai nhi và các bộ phần khác khi phôi thai phát triển.

Ở người bình thường, chỉ số nồng độ AFP trung bình của người trưởng thành sẽ dưới 25UI/ml, nếu chỉ số này tăng cao hơn được coi là dấu hiệu bất thường có thể cảnh báo bệnh ung thư gan.

Theo số liệu của các nhà khoa học, có trên 50% các ca mắc ung thư gan có chỉ số AFP > 300UI/ml.

Xét nghiệm AFP là chỉ số xét nghiệm máu ung thư gan phổ biến nhất

Trong trường hợp bệnh lý, AFP sẽ được tiết bởi các tế bào ung thư gan, ung thư buồng trứng, ung thư tinh hoàn, tế bào gan tái sinh trong các trường hợp viêm gan mạn tính… Cụ thể như sau:

• Chỉ số AFP bình thường trong máu người trưởng thành thấp hơn 10 ng/ml.

• Chỉ số AFP <200 ng/ml: Tăng nhẹ, cảnh báo nguy cơ cao mắc bệnh ung thư gan.

• Chỉ số AFP < 500 ng/ml: Tăng vừa, thường gặp trong các trường hợp ung thư gan hoặc có tình trạng viêm gan mạn tính.

• Chỉ số AFP > 500 ng/ml: Tăng cao, cho biết khả năng mắc bệnh ung thư gan, ung thư tinh hoàn hoặc ung thư buồng trứng lên đến 99%.

AFP là chất chỉ điểm ung thư gan điển hình có độ nhạy và độ chính xác cao tới 80 – 90%. Vì được sản sinh trực tiếp ở gan nên AFP có sự tương quan khá gần, có thể dễ dàng phát hiện ra khối u ác tính trong gan. Ngoài ra AFP còn có ý nghĩa trong chẩn đoán và theo dõi quá trình tiến triển của tế bào ung thư.

Thế nhưng trong một số trường hợp, chỉ số AFP trong xét nghiệm máu ung thư gan tăng quá mức bình thường nhưng không phải do ung thư gan mà do các vấn đề khác như viêm gan, xơ gan… 

Vì vậy, những người mắc bệnh lý liên quan đến gan hoặc có các dấu hiệu nghi ngờ ung thư gan nên xét nghiệm chỉ số máu AFP, kết hợp với siêu âm định kỳ 6 tháng/lần.

2.3. Xét nghiệm AFP-L3

AFP có 3 dạng được ký hiệu lần lượt là AFP – L1, AFP – L2 và AFP – L3, trong đó AFP – L1 được lấy từ các tế bào gan lành hoặc những người mắc bệnh lý như viêm gan B, xơ gan… Còn AFP – L2 chủ yếu được sản xuất bởi các khối u túi noãn.

AFP – L3 được lấy từ tế bào gan ung thư ác tính, giá trị xét nghiệm ung thư gan với AFP – L3 được đánh giá có thể phát hiện được các tế bào ung thư lên đến 90%.

Ngoài ra, chỉ số AFP – L3 được ghi nhận chiếm khoảng 10% trên tổng phần trăm của chỉ số của AFP, nếu vượt quá 10% thì người bệnh có nguy cơ mắc ung thư gan trong vòng 21 tháng.

Chỉ số xét nghiệm AFP - L3 có độ tin cậy khá cao, lên tới 90%

2.4. Xét nghiệm DCP 

Phương pháp xét nghiệm máu ung thư gan DCP (Des-Gamma-Carboxy Prothrombin) hay còn gọi là PIVKA–II.  Chỉ số này giúp chẩn đoán được các dấu hiệu bất thường dễ dẫn đến ung thư, giúp phát hiện khối u khi chưa phát triển quá lớn.

Chỉ số DCP được tạo bởi sự bất thường của prothrombin (yếu tố đông máu) do sự thiếu hụt của vitamin K ở gan.

Ngoài ra, DCP còn được sản xuất từ các khối u ở gan và tăng cao trong các trường hợp ung thư nguyên phát. Do đó, nó mang ý nghĩ như một chất chỉ điểm quan trọng trong xét nghiệm máu ung thư gan. Xét nghiệm DCP mang tỷ lệ đặc hiệu lên đến 85% trong phát hiện các tế bào ung thư gan nguyên phát.

Theo các chuyên gia, chỉ số nồng độ DCP tăng phản ánh rõ tình trạng bệnh, sự tăng trưởng kích thước khối u và sự xâm lấn của các tế bào ung thư đến tĩnh mạch cửa. 

Do đó việc cắt bỏ khối u và sau điều trị ung thư gan sẽ giúp làm giảm nồng độ DCP một cách nhanh chóng. Ngược lại, nếu quá trình điều trị thất bại hoặc bệnh tái phát các chỉ số về nồng độ của DCP sẽ lại tăng cao bất thường.

Chỉ số xét nghiệm máu ung thư gan DCP

Phát hiện ung thư gan sớm có ý nghĩa vô cùng quan trọng, có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và tiên lượng sống của người bệnh. Vì khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn muộn, khối u gan có kích thước lớn hoặc phát triển thành nhiều khối u cùng lúc. Lúc này việc điều trị để hạn chế sự tiến triển của ung thư sẽ gặp nhiều khó khăn. Do vậy bạn cần tầm soát, sàng lọc định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao.

Trên đây là các thông tin cơ bản về xét nghiệm máu ung thư gan, mong rằng qua đây bạn có thể lựa chọn được phương pháp chẩn đoán ung thư gan phù hợp, chính xác nhất. Nếu bạn và những người thân trong gia đình có những dấu hiệu nghi ngờ ung thư gan, hãy đến ngay các cơ sở y tế để xét nghiệm và được tư vấn chi tiết nhất. 

Để tìm hiểu thêm về nguyên nhân gây bệnh, biện pháp điều trị, phòng ngừa mắc mới ung thư gan mời bạn gọi qua số tổng đài miễn cước trong giờ hành chính 18000069 hoặc số 02439963961 ngoài giờ hành chính, các chuyên viên tư vấn của Fucoidan Nhật Bản sẽ tư vấn miễn phí cho bạn.