5 điều quan trọng về xạ trị ung thư thực quản - Từ điều trị đến hồi phục

Xạ trị ung thực thực quản là 1 trong 3 phương pháp điều trị cơ bản mà người bệnh thường dùng tới. Phương pháp này có thể áp dụng cho cả những nhân có khối u to và xâm lấn xung quanh. Nhưng vì sử dụng tia xạ nên xạ trị vẫn tồn tại một số nhược điểm mà người bệnh cần nắm! Hãy cùng chung tôi tìm hiểu sơ lược về xạ trị và những tác dụng phụ của chúng, để việc điều trị xạ trị ung thư thực quản không còn là nỗi lo của bạn!

1. Xạ trị ung thư thực quản là gì? Khi nào cần thực hiện?

Xạ trị ung thư thực quản hay có thể gọi là liệu pháp tia xạ, phương pháp này sử dụng 1 chùm tia xạ (thường là tia X và tia Gamma) có năng lượng cao để đốt trực tiếp vào khối u. Mục tiêu là để loại bỏ hoàn toàn hoặc thu nhỏ khối u. 

Xạ trị ung thư thực quản là một phương án rất phù hợp cho người bệnh do thường không gây đau và có khả năng thu nhỏ khối u. Đây là một chỉ định điều trị quan trọng và luôn cần thiết, tuy nhiên đây không phải là phương pháp có thể điều trị dứt điểm ung thư mà phải phối hợp với các phương pháp khác!

Khi nào bạn cần đến xạ trị ung thư thực quản?

Thông thường, phương pháp này không sử dụng một mình mà phải đi kèm với 2 phương pháp điều trị khác là hóa trị và phẫu thuật.

Trong một số trường hợp cụ thể xạ trị có thể dùng:

• Tiêu diệt ung thư giai đoạn đầu, đôi khi xạ trị cũng đủ làm cho khối u biến mất, tuy nhiên trường hợp này rất hiếm gặp, thường phải có hóa trị đi kèm. 

• Sử dụng trước phẫu thuật nhằm mục đích thu gọn khối u, tăng khả năng thành công cho phẫu thuật.

• Sử dụng sau phẫu thuật để loại bỏ các tế bào ung thư mà phẫu thuật không thể làm sạch

• Trường hợp ung thư giai đoạn cuối, xạ trị có thể dùng để giảm nhẹ các triệu chứng, như xạ trị khối quá to ở thực quản để giảm triệu chứng khó nuốt.

Xạ trị ung thư thực quản có thể thực hiện trong nhiều giai đoạn của bệnh, nhìn chung đây là phương pháp khá an toàn.

Xạ trị ung thư thực quản

Lưu ý: Trong các thống kê hiện hành và phương pháp điều trị tiêu chuẩn xạ trị thường phải đi với hóa trị hoặc phẫu thuật mới mang lại hiệu quả điều trị.

GỌI ĐỂ CHUYÊN GIA TƯ VẤN 

18000069

2. Quy trình xạ trị ung thư thực quản

Chỉ định và chống chỉ định của xạ trị ung thư thực quản

Thông thường trong điều trị, các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng và tình trạng của người bệnh mà lựa chọn các điều trị cho họ. Tương tự như vậy dựa vào sức khỏe của người bệnh mà các bác sĩ sẽ đưa các yếu tố phù hợp (chỉ định) hoặc không phù hợp (chống chỉ định) cho quy trình xạ trị ung thư thực quản. 

Chỉ định:

• Người bệnh từ chối mổ 

• Người bệnh trước mổ hoặc sau mổ để đảm bảo sạch ung thư

• Khối u tiến triển tại chỗ: Giai đoạn III - IV (ở giai đoạn này người bệnh không thể mổ được do khối u quá to)

• Thực hiện xạ trị đi kèm với hóa trị 

Chống chỉ định (Không thể sử dụng xạ trị ung thư thực quản):

• Người bệnh đã có biến chứng thủng thực quản

• Người bệnh suy kiệt, không đủ sức khỏe để chịu xạ trị

• Có mắc bệnh nội khoa ảnh hưởng đến an toàn tính mạng

Theo Phác đồ hướng dẫn điều trị bằng phương pháp xạ trị ung thư thực quản của Bộ Y Tế, 2021

Quy trình xạ trị ung thư thực quản

Hiện nay có 1 quy trình xạ trị chủ yếu là xạ trị chiếu ngoài và xạ trị trong. 

• Phương pháp xạ trị chiếu ngoài: sẽ như việc chụp chiếu phim, bạn sẽ được cho nằm 1 vị trí cố định, các bác sĩ và kỹ thuật viên sẽ đưa đầu chiếu xạ (Máy gia tốc tuyến tính) đến gần vị trí khối u và bắt đầu thực hiện chiếu xạ. Quá trình này thường sẽ không gây đau đớn nhiều, bạn thường sẽ chỉ cảm thấy nóng, đau nhói vùng da bị chiếu xạ.

• Phương pháp xạ trị ung thư thực quản chiếu trong (xạ trị áp sát): Tương tự như nội soi thực quản, bạn sẽ được luồn đầu chiếu xạ vào sâu trong thực quản, đến vị trí khối u và chiếu trực tiếp, nhờ đó tia xạ mà không bị cản trở bởi phần da. Quá trình này sẽ gây khó chịu hơn cho người bệnh, do phải duy trì chiếu tia xạ từ 15-30 phút. 

Xạ trị áp sát tương tự với nội soi nhưng đầu ống soi sẽ có khả năng chiếu tia xạ 

Quy trình và liều lượng: 

• Xạ trị đơn thuần (trường hợp giai đoạn nặng): 60-70 Gy - 2 Gy/ngày - Thực hiện trong 4-8  tuần 

• Xạ trị có kèm hóa trị: 50-60Gy - 1,8-2 Gy/ngày 

• Thời gian trị liệu thường là 15- 45 phút mỗi ngày

*Liều lượng và thời gian điều trị có thể thay đổi tùy vào tình trạng thực tế của người bệnh

Tiến trình xạ trị ung thư thực quản

Trong suốt quá trình trị liệu hóa trị và xạ trị ung thư thực quản bạn có thể nằm viện hoặc nằm tại nhà và đến trị liệu theo lịch.

Ngoài ra còn có 1 phương pháp chiếu xạ đặc biệt khác là xạ trị ung thư thực quản thực hiện trong phẫu thuật (IORT): Người bệnh trong quá trình phẫu thuật sau khi đã cắt bỏ khối u thực quản sẽ được các bác sĩ cho chiếu xạ trực tiếp 1 liều duy nhất với cường độ cao vào vị trí còn lại của khối u và các hạch xung quanh. 

Nguồn: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị một số bệnh ung bướu Bộ Y Tế , 2020 (Trang 264)

GỌI ĐỂ CHUYÊN GIA TƯ VẤN 

18000069

3. Tác dụng phụ của xạ trị ung thư thực quản

Xạ trị ung thư thực quản sẽ dẫn đến nhiều tác dụng phụ khác nhau do chúng có thể sẽ tiêu diệt luôn các tế bào khỏe mạnh nằm gần nơi chiếu xạ. Tùy theo số lần và mức độ chiếu xạ mà bệnh nhân tiếp nhận sẽ có các tác dụng phụ từ nặng đến nhẹ.

Một số tác dụng phụ sớm thường gặp: 

• Nôn và buồn nôn ngay sau khi chiếu xạ 

• Nhiệt miệng, đau họng, khó nuốt do đau

• Tiêu hóa kém, ăn khó tiêu 

• Tiêu chảy, rất hiếm khi có táo bón

• Đau đầu 

• Đau và có cảm giác bỏng rát ở vùng tia xạ chiếu vào

*Xạ trị sẽ không gây rụng tóc, do tia chỉ có tác dụng cục bộ tại nơi nó đi vào. Nếu có chỉ gây rụng lông, tóc tại vùng chiếu xạ.

Tác dụng phụ toàn thân: 

• Mệt mỏi và kiệt sức sau chiếu xạ

• Da khô, bong tróc

• Thiếu máu 

• Sốt do nhiễm trùng sau chiếu xạ

.

Nôn và khó nuốt là tác dụng phụ chính xạ trị và có thể tồn tại lâu hơn do những tổn thương ở hầu họng và thực quản

Ngoài ra còn có một số tác dụng phụ nguy hiểm đến tính mạng người bệnh mà bạn cần theo dõi: 

• Tiêu chảy dữ dội (đi tiêu>6 lần/ngày)

• Chảy máu thực quản 

• Đau ngực kèm khó thở 

• Sốt cao sau điều trị chiếu xạ (>39 độ C)

• Mệt mỏi nhiều và thường xuyên kiệt sức kèm da niêm nhợt nhạt.

GỌI ĐỂ CHUYÊN GIA TƯ VẤN 

18000069

4. Chi phí xạ trị ung thư thực quản

Chi phí xạ trị thường không cố định, tùy thuộc vào từng bệnh nhân. Thông thường người bệnh sẽ thực hiện từ 4-5 buổi xạ trị 1 tuần và kéo dài trong 4-6 tuần. Tuy nhiên phụ thuộc vào mức độ bệnh, giai đoạn bệnh mà thời gian và liều xạ trị có thể thay đổi do đó chi phí cũng sẽ thay đổi. 

Thông thường chi phí cho 1 ngày xạ trị 

• Máy gia tốc tuyến tính là 400,000 - 800,000 vnđ (tùy theo bảo hiểm và chi phí dịch vụ) 

• Máy gia tốc điều biến là 1,300,000 - 2,000,000 vnđ

• Xạ trị áp sát liều cao (xạ trị ung thư thực quản chiếu trong) có chi phí > 5,000,000 vnđ

Ngoài các chi phí này người bệnh có thể phải trả thêm chi phí thuốc men hỗ trợ điều trị.

Tuy nhiên các chi phí này kể cả chi phí chiếu xạ có thể sẽ được thanh toán bởi bảo hiểm. Tỉ lệ có thể từ 20-80% tùy vào loại bảo hiểm và tuyến bảo hiểm của người bệnh.

Bảo hiểm y tế sẽ hỗ trợ cho chi phí của người bệnh trong quá trình xạ trị ung thư thực quản

Ngoài ra trong các bệnh viện còn có các tổ chức xã hội có thể hỗ trợ người bệnh khó khăn trong quá trình điều trị. Bạn có thể hỏi trực tiếp cách liên hệ từ các bác sĩ điều trị và xin được hỗ trợ từ các tổ chức bảo trợ xã hội này.

Xem thêm >> Bệnh ung thư thực quản và cách điều trị: 5 phương pháp tốt nhất hiện nay

5. Lời khuyên cho người bệnh chuẩn bị thực hiện điều trị ung thư thực quản

Lời khuyên dành cho bạn đọc là khi lập ra bất cứ kế hoạch điều trị nào cho ung thư thực quản, người nhà và bệnh nhân phải nắm được 1 số yếu tố cơ bản, từ đó có thể cân nhắc những điều trị của mình theo chỉ định đang có của bác sĩ. Các yếu tố này bao gồm:

• Giai đoạn hiện tại của ung thư

• Sức khỏe hiện tại của người bệnh, có thể chịu đựng các tác dụng phụ của điều trị hay không

• Vị trí của khối u (⅓ trên, dưới hoặc giữa)

Quan trọng nhất vẫn là lựa chọn của người bệnh, họ sẽ muốn tiếp nhận 1 số loại điều trị và có thể cảm thấy sợ 1 số phương pháp khác (ví dụ có những bệnh nhân sẽ sợ phẫu thuật và cảm thấy an toàn hơn khi sử dụng hóa trị hoặc xạ trị). Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào lựa chọn của người bệnh, bác sĩ chỉ là người đưa ra cho bạn các lựa chọn hiện có.

Rất mong sau bài viết “Xạ trị ung thư thực quản” bạn đọc đã có những thông tin hữu ích và phù hợp. Có như vậy, phương pháp xạ trị sẽ trở thành người bạn đồng hành cực kì đắc lực cho quá trình điều trị, và bạn sẽ không phải lo lắng sợ hãi mỗi khi phải chạm trán chúng.

Để được giải đáp tất cả các vấn đề liên quan đến ung thư, vui lòng gọi đến tổng đài miễn phí cước gọi 18000069, đội ngũ chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn.