Fucoidan - hoạt chất có tác dụng làm giảm tác dụng phụ của hóa, xạ trị

Fucoidan – hợp chất có trong một số loại tảo biển – hiện đang được ứng dụng trong các phác đồ điều trị ung thư và thể hiện những tác dụng vượt trội. Một trong số các tác dụng đó là khả năng giảm thiểu tác dụng có hại của hóa, xạ trị lên cơ thể bệnh nhân.

Giới thiệu về Hợp chất Fucoidan

Fucoidan là một polysaccharide sulfate được tìm thấy trong thành phần của một số loại tảo biển nâu (ví dụ tảo Kombu, tảo bẹ, tảo nâu Mozuku) và một số động vật không xương sống (nhím biển hoặc hải sâm). Cấu trúc và thành phần nguyên tố của hợp chất này có một vài khác biệt nhỏ giữa các loài tảo với nhau, tuy nhiên đều bao gôm chủ yếu là L - fucose và gốc sulfate, cùng với một lượng nhỏ D - galactose, D - mannose, D - xylose và axit uronic. Trong số các loài tảo có Fucoidan, thì tảo nâu Mozuku là loại tảo có hàm lượng Fucoidan cao nhất và hợp chất Fucoidan chiết xuất từ loại tảo này cũng có hoạt tính chống ung thư mạnh nhất.

Fucoidan được tìm thấy vào năm 1913 bởi giáo sư Kylin của trường Đại học Uppsala, Thụy Điển. Và từ đó đến nay, hợp chất này đã có những ứng dụng quan trọng trong y học như chống huyết khối, cải thiện sự lưu thông máu, chống nhiễm trùng, chống oxy hóa, chống viêm, điều hòa miễn dịch, có tác dụng bảo vệ dạ dày, chống virus…

Đặc biệt, Fucoidan hiện đang được ứng dụng rất nhiều trong các phác đồ điều trị ung thư, do những tác dụng vượt trội của nó so với các phương pháp hiện nay.

Tin quảng cáo

Bí quyết giảm đau đớn trong quá trình hóa - xạ trị

Phương pháp hóa, xạ trị trong điều trị ung thư

Bên cạnh phẫu thuật cắt bỏ khối u thì hóa trị liệu và xạ trị liệu hiện nay vẫn là những biện pháp đầu tay trong quá trình điều trị và hỗ trợ điều trị ung thư.

Hóa trị ung thư là biện pháp sử dụng các chất độc tế bào (có hoặc không mang bản chất phóng xạ) để tiêu diệt các tế bào ung thư. Còn xạ trị là phương pháp sử dụng các tia bức xạ có năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Mặc dù những phương pháp này có tác dụng ức chế sự tăng trưởng của khối u một cách hiệu quả, nhưng hóa, xạ trị đều có những độc tính trên các tế bào bình thường của người bệnh. Hậu quả là bệnh nhân bị rụng tóc, sạm da, rối loạn tiêu hóa, suy giảm miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, thiếu máu,…

Hóa, xạ trị gây nhiều tác dụng phụ

Một vài trường hợp bệnh nhân có sức khỏe quá yếu, cũng không thể tiếp nhận việc điều trị hóa trị liệu hay xạ trị liệu.

Mặt khác, hóa trị và xạ trị (thậm chí là cả phẫu thuật) đều không đảm bảo tiêu diệt được 100% các tế bào ung thư, do đó khả năng tái phát sau điều trị của bệnh là vẫn có.

Chính từ những mối quan tâm nói trên đã khiến các nhà khoa học tìm đến việc sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên trong điều trị ung thư, trong đó có Fucoidan.

Fucoidan có tác dụng hỗ trợ và giảm độc tính của hóa, xạ trị

Có rất nhiều nghiên cứu về tác dụng Fucoidan trên tế bào ung thư. Theo đó, Fucoidan có khả năng kích hoạt quá trình tự chết của các tế bào này, kích thích hoạt động của hệ miễn dịch, ngăn cản sự hình thành mạch máu nuôi và chống di căn. Bên cạnh những tác dụng trên, Fucoidan còn có khả năng làm giảm bớt độc tính của hóa, xạ trị - những biện pháp thường được sử dụng trong các phác đồ điều trị ung thư.

Tác dụng bảo vệ tế bào gan, chống xơ gan

Gan là nơi chuyển hóa diễn ra các quá trình chuyển hóa thuốc của cơ thể, và các thuốc sử dụng trong hóa trị liệu cũng không ngoại lệ. Do đó, gan là một trong những cơ quan chịu ảnh hưởng nặng nề nhất các tác dụng không mong muốn này.

Khi sử dụng fucoidan trên các tế bào gan bị gây độc (trong nghiên cứu sử dụng CCl4 và BLD), lượng men gan đã giảm đáng kể. Trên tiêu bản nhuộm, sự xâm nhập của các tế bào viêm, tình trạng thoái hóa và hoại tử các tế bào gan xung quanh tĩnh mạch trung tâm, và tăng sản mô liên kết xơ giảm đáng kể. Bên cạnh đó, Fucoidan ức chế sự hình thành ma trận ngoại bào bằng cách làm giảm các thành phần acid hyaluronic, fibronectin, LN, collagen I, α-SMA, MMP, và TIMPs; ức chế sự hình autophagosome (nơi cung cấp năng lượng để gia tăng quá trình xơ hóa gan thông qua quá trình suy thoái protein trong tế bào) bằng cách giảm thiểu Beclin - 1 và LC3.

Như vậy, có thể kết luận rằng, Fucoidan có tác dụng bảo vệ tế bào gan trước các chất gây độc tế bào và ngăn chặn quá trình xơ gan.

Tác dụng bảo vệ các tế bào tủy xương

Tủy xương là nơi diễn ra các quá trình sản sinh tế bào máu mạnh mẽ, do đó đây cũng là cơ quan chịu nhiều độc tính của hóa trị và xạ trị liệu. Các triệu chứng điển hình bao gồm thiếu máu và suy giảm miễn dịch.

Theo các nghiên cứu, fucoidan có khả năng bảo vệ các tế bào tủy xương (BMCs) - nguồn cung cấp tế bào chính cho hệ thống tạo máu và hệ miễn dịch. Để đánh giá hiệu quả của fucoidan, chúng tôi đã thử nghiệm tính khả thi của tế bào và đáp ứng miễn dịch. Nguyên nhân là do fucoidan có khả năng ức chế quá trình apoptosis trên các tế bào tủy xương do bức xạ gây ra.

Giảm bớt tác dụng phụ trên sức khỏe khi dùng phối hợp trong các phác đồ điều trị ung thư

Hóa trị liệu sử dụng kết hợp oxaliplatin với 5-fluorouracil / leucovorin (FOLFOX) hoặc irinotecan với 5-fluorouracil / leucovorin (FOLFIRI) là phác đồ chuẩn trong điều trị và ngăn ngừa ung thư đại trực tràng. Khi sử dụng chung với Fucoidan trong phác đồ này, kết quả cho thấy rằng Fucoidan làm giảm thiểu sự mệt mỏi khi tiếp nhận hóa trị liệu. Ngoài ra, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân điều trị có sử dụng Fucoidan tăng cao hơn so với bệnh nhân không có Fucoidan.

Những kết quả trên cho thấy rằng Fucoidan thể hiện tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ và giảm độc tính của hóa trị và xạ trị trong điều trị ung thư.