Bằng chứng: Fucoidan có tác dụng chống oxy hóa và gốc tự do

Quá trình oxy hóa diễn ra trong cơ thể sản sinh ra các gốc tự do. Theo các nhà khoa học, gốc tự do là một trong những thủ phạm hàng đầu trực tiếp gây ra ung thư. Fucoidan – một hợp chất polysaccharide được tìm thấy trong một số loài tảo nâu đã được chứng minh là có khả năng chống oxy hóa và các gốc tự do, từ đó đem lại một hướng đi mới  trong việc phòng ngừa và điều trị ung thư.

Hiện tượng oxy hóa – gốc tự do và tác động của nó đối với cơ thể

Cơ chế hoạt động của gốc tự do

Oxy là nguyên tố rất quan trọng trong các quá trình hô hấp tế bào và các phản ứng oxy hóa khác của cơ thể.

Tuy nhiên, trong quá trình chuyển hóa này, do sự tiếp xúc với oxy mà một số hợp chất trong tế bào sẽ bị biến đổi (quá trình oxy hóa) và chuyển thành các hợp chất có hại đối với tế bào gọi là gốc tự do.

Bên cạnh đó, các gốc tự do còn có thể sản sinh do các tác nhân bên ngoài như khói thuốc lá, ô nhiễm, tia tử ngoại, các hóa chất độ hại,… Các nhà khoa học ước tính, mỗi ngày mỗi tế bào của cơ thể phải hứng chịu sự tấn công của hơn 10000 gốc tự do. Trong số đó, có 95% gốc tự do có nguồn gốc nội sinh, số còn lại có nguồn gốc từ môi trường ngoài.

Nguồn gốc của các gốc tự do gây tổn thương ADN

Về bản chất, gốc tự do là những nguyên tử hoặc phân tử bị mất đi một eletron ở lớp vỏ ngoài cùng. Do đó, chúng rất kém ổn định và có khả năng “cướp” điện tử từ các hợp chất bình thường khác. Một gốc tự do có thể kích hoạt phản ứng dây chuyền và liên tiếp các chuỗi gốc tự do mới, từ đó gây nên rối loạn hoạt động,  những tổn thương trong cấu trúc của tế bào (ADN, màng tế bào, ty thể,…).

Bản thân cơ thể chúng ta đã có những cơ chế riêng để sửa chữa những tổn thương do gốc oxy hóa gây ra. Tuy nhiên cơ chế này không thể loại bỏ 100 % các gốc oxy hóa của cơ thể. Do đó, hàng ngày sẽ có rất nhiều tế bào bị tổn thương không hồi phục. Chính các tế bào này có thể chuyển hóa thành các tế bào ung thư.

Vì vậy, việc giảm thiểu sự sản sinh và loại bỏ các gốc tự do hàng ngày là một trong những biện pháp hàng đầu trong việc ngăn ngừa bệnh ung thư.

Đối ngược với các gốc tự do chính là các chất chống oxy hóa – những hợp chất có thể trung hòa lại các gốc tự do và ngăn ngừa tác hại do gốc tự do gây ra. Tương tự gốc tự do, các chất chống oxy hóa được sinh ra từ hai con đường: nội sinh trong cơ thể và bổ sung từ bên ngoài.

Cơ chế hoạt động của chất oxy hóa

Fucoidan có tác dụng phòng chống oxy hóa và gốc tự do từ đó giúp phòng ngừa và điều trị ung thư

Fucoidan là hợp chất được tìm thấy trong các loài tảo nâu ở biển, và đã được chứng minh là một hợp chất có khả năng phòng chống oxy hóa và gốc tự do một cách hiệu quả, từ đó ngăn ngừa được sự phát sinh của các tế bào ung thư.

Tác dụng chống oxy hóa của Fucoidan đã được chứng minh bởi một số nghiên cứu của các nhà khoa học trên toàn thế giới.

• Nghiên cứu của Marudhupandi T và cộng sự về khả năng chống oxy hóa in vitro của hợp chất Fucoidan chiết xuất từ loài tảo nâu đã cho thấy Fucoidan có tác dụng chống lại sự oxy hóa, đồng thời không gây độc tính trên vật thí nghiệm. Nghiên cứu này cũng nhận định rằng khả năng chống oxy hóa của Fucoidan có liên quan đến hàm lượng sulfat có trong hợp chất.
• Một nghiên cứu trên in vitro khác của Micheline Cristiane Rocha de Souza và cộng sự về hoạt tính chống oxy hóa của sáu loại Fucoidan. Kết quả của nghiên cứu này đã chỉ ra Fucoidan có khả năng ức chế sự hình thành các gốc superoxide và gốc hydroxyl – những gốc tự do mạnh.
• Khả năng chống oxy hóa và tác dụng trong điều trị ung thư của Fucoida cũng đã được Cheng-YuanWang và cộng sự tiến hành nghiên cứu. Nghiên cứu này được tiến hành trên tế bào ung thư đại tràng. Kết quả cho thấy rằng Fucoidan có tác dụng chống oxy hóa, đồng thời kích thích quá trình apoptosis trên tế bào ung thư từ đó ức chế sự phát triển của khối u.
• Ngoài ra, khi sử dụng Fucoidan phối hợp với vitamin C (một chất chống oxy hóa điển hình), hợp chất phối hợp này đã thể hiện hoạt động chống oxy hóa, ưu tiên ức chế sự xâm lấn của khối u mà không gây độc tế bào cho các tế bào bình thường. Saitoh Y và các cộng sự - những người tiến hành nghiên cứu này đã đưa ra đề xuất sử dụng hợp chất này như một chất ức chế sự xâm lấn của khối u mạnh.

Có thể tổng kết lại rằng, Fucoidan có tác dụng chống oxy hóa và các gốc tự do với vai trò là chất chống oxy hóa ngoại sinh, trung hòa và chống lại sự tăng của các gốc tự do (thường gặp nhất là gốc hydroxyl và gốc superoxide), giảm thiểu gánh nặng lên hệ thống chất chống oxy hóa nội sinh cửa cơ thể. Fucoidan chỉ gây tác dụng lên tế bào ung thư và không gây độc tính lên các tế bào thường. Bên cạnh đó, có thể phối hợp sử dụng Fucoidan với các chất chống oxy hóa khác (ví dụ vitamin C) để gia tăng tác dụng hiệp đồng, chống lại sự xâm lấn của khối u.

Nguồn:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1021949815000964

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2668642/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24897795

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19787274